Monday, March 9, 2015

Άλμα Πίστης

Ας πάμε αρκετά χρόνια πίσω, σε μια εποχή που η επιστήμη ήταν ανήκουστη λέξη και η Γη στο κέντρο του Κόσμου ήταν το μόνο δόγμα. Βέβαια κάποιοι είχαν καταφέρει να κουνήσουν λίγο τον ψηλό στύλο αλλά αυτός ακόμα έστεκε εκεί, πάνω από όλους. Κάπου στη βόρεια Ευρώπη, μια κρύα νύχτα ένας γέρος με χρυσή μύτη κοιτάζει τα άστρα. Απλά τα κοιτάζει με τα δυο του μάτια. Κι όμως αυτό το κοίταγμα έμενε να ρίξει ένα δόγμα αιώνων. Δεν το έριξε ο ίδιος αλλά ο μαθητής του, ο Γιόχαν Κέπλερ μερικά χρόνια αργότερα. 
Ο Κέπλερ ήταν αυτός που πρότεινε ένα ηλιοκεντρικό σύστημα, βασισμένο στο έργο του Κοπέρνικου με την διαφορά πως οι τροχιές του Κέπλερ ήταν ελλειπτικές. Ελλειπτικές; Αυτό πρέπει να ακούστηκε πολύ βαρύ στα αυτιά των λόγιων της εποχής. Δεν φτάνει που στο σύστημά του η Γη είχε υποβαθμιστεί και πλέον ήταν ο τρίτος πλανήτης που απλά περιφερόταν γύρα από τον Ήλιο, τον Ήλιο που γύριζε επί αιώνες γύρω από την Γη δίνοντας της το φως του, αλλά η Γη θα υφίσταντο και μια δεύτερη υποτίμηση, αυτή του να μην ακολουθεί την τελειότητα της σφαιρικής τροχιάς αλλά αυτή μιας λιγότερο αρμονικής ελλειπτικής. 
Ακόμα και ο ίδιος ο Κέπλερ δυσκολεύτηκε να το αποδεχτεί. Σίγουρα του ξένισε αυτή η αλλαγή και αν δεν ήταν εκείνος ο παράξενος γέρος που κοιτούσε τους ουρανούς τις νύχτες, ο Κέπλερ θα έμενε ίσως μια υποσημείωση στα βιβλία ιστορίας. Όμως υπήρξε μια καθοριστική στιγμή στη ζωή του, ένα άλμα πίστης θα έλεγε κανείς, μια λάμψη που τον έκανε να δει την αλήθεια. Μια καθόλου προφανή αλήθεια και φυσικά στα χρόνια εκείνα και μη άμεσα επαληθεύσιμη αλήθεια, εξού και το άλμα πίστης που έκανε ήταν μεγάλο. 
Ο άνθρωπος αυτός εγκατέλειψε το ένα έργο που του πήρε μερικά χρόνια από τη ζωή του για να ολοκληρώσει επειδή δεν συμφωνούσε με αυτά που είδε ο δάσκαλός του Τύχο Μπράχε. Αφιέρωσε και άλλα χρόνια για να καταλήξει σε αυτό που γνωρίζουμε με ευκολία σήμερα, πως οι πλανήτες, μεταξύ των οποίων και η Γη, περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο σε ελλειπτικές τροχιές. 
Το άλμα πίστης του Κέπλερ τον οδήγησε στην αλήθεια όχι επειδή το είπε κάποιος, ούτε επειδή το είδε κάπου γραμμένο αλλά επειδή είχε τυφλή πίστη στις ικανότητες, την ακρίβεια και την συνέπεια των παρατηρήσεων του Μπράχε. 
Δεν ήταν ότι υπήρχε μεγάλο χάσμα που τον έκανε να το ξανασκεφτεί, η διαφορά ήταν ακόμα και με σημερινούς όρους μικρή, πόσο μάλλον με την μικρή ακρίβεια των παρατηρήσεων δια γυμνού οφθαλμού εκείνη την εποχή. Όμως ο Κέπλερ πίστεψε και πέταξε το δικό του έργο για να προσαρμόσει το νέο του στα δεδομένα του Μπράχε. 
Ίσως όλα αυτά να μοιάζουν προφανή στην εποχή μας, μα πιστεύω πως τα χρόνια εκείνα δεν ήταν καθόλου προφανή. Όμως η επιστήμη οδηγείται στο φως μέσα από τα σκοτάδια με το φως εκείνων που αφιέρωσαν τη ζωή τους για να χαράξουν κατευθύνσεις.

 
Creative Commons License
The Golden Pavilion - My way to Trieste by The exiled Hussar is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 Unported License.
Based on a work at thegoldenpavilion.blogspot.com.